Importance Of Chhalni On Karwa Chauth: ਅੱਜ ਦੇਸ਼ ਭਰ 'ਚ ਸੁਹਾਗਨ ਔਰਤਾਂ ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦਾ ਤਿਉਹਾਰ ਮਨਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦੇ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ 'ਤੇ ਪਤਨੀਆਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀਆਂ ਲਈ ਵਰਤ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦੇ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰ 'ਤੇ ਪਤਨੀਆਂ ਆਪਣੇ ਪਤੀਆਂ ਲਈ ਵਰਤ ਰੱਖਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕੀਤੀ। ਦਿਨ ਭਰ ਭੁੱਖੀ ਅਤੇ ਪਿਆਸੀ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਛਾਨਣੀ ਨਾਲ ਵੇਖ ਕੇ ਵਰਤ ਖੋਲਦੀਆਂ ਹੈ। ਕਰਵਾ ਚੌਥ 'ਤੇ ਛਾਨਣੀ ਨਾਲ ਹੀ ਕਿਉਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਚੰਨ ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ।
ਦਿਨ ਭਰ ਭੁੱਖੀ ਅਤੇ ਪਿਆਸੀ ਰਹਿਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹ ਰਾਤ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਤੇ ਫਿਰ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਛਾਨਣੀ ਨਾਲ ਵੇਖ ਕੇ ਵਰਤ ਖੋਲਦੀਆਂ ਹੈ। ਪਤੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਪੀਣ ਲਈ ਪਾਣੀ ਦੇ ਕੇ ਵਰਤ ਤੋੜਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਅਤੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਕੇਵਲ ਛਾਨਣੀ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਕਿਉਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਤੋਂ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ? ਕੀ ਕੋਈ ਖਾਸ ਕਾਰਨ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸ ਦਾ ਸਬੰਧ ਪਤੀ ਦੀ ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਨਾਲ ਹੈ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਬਾਰੇ ।
ਵੀਰਾਵਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦੋ ਸ਼ਬਦਾਂ ਤੋਂ ਬਣਿਆ ਹੈ- ‘ਕਰਵਾ’ ਭਾਵ ‘ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਘੜਾ’ ਅਤੇ ‘ਚੌਥ’ ਭਾਵ ‘ਗਣੇਸ਼ ਜੀ ਦੀ ਮਨਪਸੰਦ ਮਿਤੀ ਚਤੁਰਥੀ’। ਚੰਨ ਅਤੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਛਾਨਣੀ ਰਾਹੀਂ ਦੇਖਣ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਹੈ, ਪਰ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ। ਛਾਨਣੀ ਰਾਹੀਂ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦੇ ਦਿਨ ਦੱਸੀ ਗਈ ਵੀਰਵਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਹੈ। ਭੈਣ ਵੀਰਾਵਤੀ ਨੂੰ ਭੁੱਖਾ ਦੇਖ ਕੇ ਉਸ ਦੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਨਹੀਂ ਲੱਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਚੰਦ ਚੜ੍ਹਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਇੱਕ ਦਰੱਖਤ ਦੀ ਛੱਤ ਹੇਠ ਛਾਨਣੀ ਵਿੱਚ ਦੀਵਾ ਰੱਖ ਕੇ ਚੰਦਰਮਾ ਦੀ ਰਚਨਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਭੈਣ ਦਾ ਵਰਤ ਤੁੜਵਾ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦਿਨ ਤੋਂ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਛਾਨਣੀ ਰਾਹੀਂ ਦੇਖਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਹੋ ਗਿਆ।
ਸਰਾਪ ਦੇ ਕਾਰਨ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਨਹੀਂ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ
ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ, ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਹੈ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਚੰਦਰਮਾ ਸਰਾਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਕਰਵਾ ਚੌਥ ਦੇ ਦਿਨ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਸਿੱਧਾ ਨਹੀਂ ਦੇਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਚੀਜ਼ ਦੇ ਕਵਰ ਹੇਠ ਦੇਖਣਾ ਬਿਹਤਰ ਹੈ। ਛਾਨਣੀ ਰਾਹੀਂ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਰਨ ਇਹ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਛਾਨਣੀ ਵਿੱਚ ਅਣਗਿਣਤ ਛੇਕ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਛੇਕ ਰਾਹੀਂ ਪਤੀ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਉਮਰ ਲੰਬੀ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਪਤਨੀਆਂ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਚੰਦਰਮਾ ਨੂੰ ਦੇਖਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਫਿਰ ਬਾਅਦ 'ਚ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਛਾਨਣੀ ਨਾਲ ਦੇਖਦੀਆਂ ਹਨ, ਲੰਬੀ ਉਮਰ ਦੀ ਕਾਮਨਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਛਾਨਣੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਮਿਥਿਹਾਸਕ ਹੈ, ਪਰ ਕਾਫ਼ੀ ਦਿਲਚਸਪ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਛਾਨਣੀ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੇ ਵੀ ਸਮੇਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇਸ ਦਾ ਰੂਪ ਬਦਲ ਲਿਆ ਹੈ।
